“ Yaşam boyu eğitimi” önemseyen Hakikat Yolcusu: Somuncu Baba:

Hazırlayan: Fahri Sarrafoğlu

TASAVVUF EĞİTİMİNİ ANADOLU’YA TATTIRDI

1316 yılında doğan ve 1412 yılında vefat eden Şeyh Hamîdüddin‐i Veli hazretleri Anadolu’da yaşamış HAKİKAT YOLCULARINDANDIR. Asıl adı Abdullah olan ve kaynaklarda Somuncu Baba, Ekmekçi Baba, Ekmekçi Koca, Deli Ekmekçi, Şeyh Hamîd‐i Aksarayî, Şeyh Hamîdüddin isimleri ile zikredilen Somuncu Baba Kayseri, Aksaray, Bursa ve Darende ile irtibatlıdır.  İlk eğitimini babası Şeyh Şemseddin Musa’dan aldıktan sonra Şam ve Hoy’da eğitimini tamamlamıştır. Somuncu Baba adıyla anacağımız Şeyh Hamid-i Veli, Hoca Ahmet Yesevi, tasavvuf geleneğini Anadolu’ya taşıyarak, Anadolu insanının saf-temiz gönlüne tasavvuf geleneğini ekerek orada yetişmesini sağlamıştır. Anadolu insanı, yardımlaşmayı seven, başkaları ile empati kurma geleneği olan bir insan olduğu için Somuncu Baba, bu işlenmeye müsait gönlü tasavvufi eğitim metoduyla daha zirveye çıkmasını sağlamıştır.

TASAVVUFİ EĞİTİMDE BAŞARININ SIRRI
Somuncu Baba, Anadolu insanını tasavvufla tanıştırırken bunu bir kitap gibi, ya da bir ders şeklinde değil “yaşam biçimi” olacak şekilde vermeyi üslup edinmiştir. İşte onun için ilk yaptığı iş önce kendisinin, bunu yaşam biçimi haline getirmesi oldu. O,  “halkın içine” karışmış, halkın arasında onları gözlemlemiş, onların ihtiyaçlarını karşılayarak halktan biri olduğunu her fırsatta vurgulamıştır. O, tamamen gözden uzak bir yerde, halktan uzak durma yerine halkın içine girerek onların hizmetini görmüştür. Bu da O’nun eğitim metodunun ayrıcalığını göstermektedir. Ayrıca herkesin bildiği gibi “bilinmekten”, uzak durmuş. Sırf bu yüzden günümüzdeki tabiri ile “geçici popüler kültürün” etkisine girmemek için Bursa Ulucami’nde yaptığı vaazdan sonra oradan ayrılarak Aksaray’a yerleşmiştir. Her zaman övülmekten ve iktidarlara bir güç desteği olmaktan uzak durmuş gözden uzak “halk eğitimcisi” görevini her şeyden üstün tutmuştur. Ona iyi eğitimci oluşu yani gönüllü gönül eğitimi, yaşam boyu halk eğitimi model ve öncüsü diyebiliriz.”

ŞÖHRETİN ESİRİ OLMAMIŞTIR
Somuncu Baba, ölene kadar eğitimi tavsiye ve talim etmiş bir hakikat yolcusu olduğu için müritlerine her an bilgiye âşık olmalarını tavsiye etmiş, kendisini bilgilendiren bir insanın Allah’ı daha iyi tanıyacağı için Allah’tan “korkmak” değil O’na “dost” olunması gerektiğini söylemiştir. Somuncu Baba: “ Bizim seyr ü sülukumuz ve tarikatımızda ‘La ilahe illallah’ı gizli aşikar, farzlardan, nafilelerden, sünnetlerden ve sair ibadetlerden sonra, hazarda seferde, gece-gündüz, tek başına ve insanlar içinde zikretmek esastır. Gerçek şu ki: bu yol, en sahih ve Allah’a en yakın yoldur, ”der. Somuncu Baba’dan anladığımız tasavvuf anlayışı; maddî ve görünür meşguliyeti asıl işini¸ manevî derinliğini ve vazifesini gizlemek için kullanmaktır. O’nun fırıncılık yapması ya da başka işlerle uğraşması bunun göstergesidir.

YÜZ YÜZE EĞİTİM METODU: “SOHBETLER”
Hacı Bayram Veli’nin diliyle Somuncu Baba,  sohbete çok önem veren Nakşibendilikte önemli bir kural olan Hz Muhammad S.A.V’in de eğitim metodu olan sohbetle eğitim metodu geleneğini sürdürmüştür. Somuncu Baba, tasavvuf düşüncesinde mânevi eğitim metodu olarak, sohbete ayrı bir önem vermiştir. Zira, mânevi terbiyeleri üstlendiği kişileri yetiştirmenin yolu, doğrudan iletişim özelliğini taşıyan sohbetten geçmektedir. Bir başka deyişle sohbet, kişinin tekâmülünde en önemli basamaktır. “Hamid-i Vali; karmaşık ifadelerden, özellikle felsefî değerlendirmelerden uzak durmaya çaba göstermiştir. Günümüz pedagojisinde önemli yer tutan; yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene ve basitten karmaşığa ilkelerini, o dönemde en güzel şekilde uygulamıştır. Herkesin bildiği basit ve sade bilgilerden yola çıkarak, üst seviyeli kavram ve değerlere ulaşmak istemiştir.”(S.Doğan 2010)

TAVSİYELERİ
Somuncu Baba Arkadaşlarına ve yolundan gidenlere şu tavsiyelerde bulunmuştur:

  • Gizli ve aşikar yerde Allah’tan korksunlar.
  • Az yesinler,  az konuşsunlar,  az uyusunlar.
  • Avamın arasına az karışsınlar.
  • Tüm masiyet ve kötülüklerden uzak dursunlar.
  • Daima şehvetlerden kaçınsınlar.
  • İnsanların elindekilerden ümitlerini kessinler.
  • Tüm zemmedilen sıfatları terk etsinler.
  • Övülen sıfatlarla süslensinler.
  • (Günaha götüren) şiir ve şarkı dinlemekten kaçınsınlar.
  • Aç olarak ölseler bile şüpheli hiç bir lokmayı yemesinler.

 

 

Kaynaklar:

Manevi Gelişim Uzmanı

One thought on ““ Yaşam boyu eğitimi” önemseyen Hakikat Yolcusu: Somuncu Baba”

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

*
*
Website